عمل پانکچر یا تخمک کشی در آی وی اف

عمل تخمک کشی یا پانکچر یک روش برای برداشت تخمک از تخمدان زن در روش لقاح مصنوعی ( IVF ) می باشد. این روش به شیوه حداقل تهاجمی انجام می شود و هیچ اسکار یا بخیه ای به همراه نداشته و دوره نقاهت آن بسیار کوتاه است.

این عمل، تقریبا 10 تا 12 روز بعد از شروع مصرف داروها برای تحریک تخمدان ها به تولید تعداد بیشتری تخمک، انجام می شود. این فرآیند، کلا 10 تا 15دقیقه طول می کشد. در ادامه مقاله همراه ما باشید تا شما را با این روش جراحی آشنا سازیم.

فرایند تخمک گذاری

تخمک گذاری چیست؟ تخمک گذاری فرآیندی است که در آن یک تخمک بالغ از تخمدان آزاد می شود. پس از رها شدن، تخمک در لوله فالوپ به سمت پایین حرکت می کند و به مدت 12 تا 24 ساعت در آنجا می ماند و در آنجا می تواند بارور شود. تخمک گذاری مرحله ای در چرخه قاعدگی است . به طور متوسط، در روز 14 سیکل قاعدگی 28 روزه اتفاق می افتد و در این زمان در انتظار بارور شدن از جانب اسپرم است. بسیاری از دلایل و علائم نازایی در بانوان به ایجاد اختلال در این فرآیند باز می گردد.

عمل پانکچر یا تخمک کشی چیست؟

این عمل روشی است که عموما در ای وی اف (IVF) انجام می شود و طی آن، با استفاده از داروهایی تخمدان را تحریک می نمایند و سپس با استفاده از سوزن مخصوص و همچنین دستگاه سونو گرافی تخمک ها را از بدن زن خارج نموده و در محیط آزمایشگاهی نگه داری می کنند. این عمل عموما  با بیهوشی کوتاه مدت انجام می شود.

هدف از انجام این عمل درمان ناباروری می باشد. همانطور که گفته شد قبل از عمل پانکچر از آمپول های خاصی استفاده می شود تا تعداد زیادی فولیکول رشد نماید و وقتی که این فولیکول ها به به سایز مناسب میرسند با تزریق کردن آمپول HCG این فولیکول‌ها آماده تخمک گیری می گردند. عمل پانکچر یک روش برای درمان ناباروری یا همان IVF می باشد و بدون درد می باشد.

عمل پانکچر چگونه انجام می شود؟

پزشک متخصص زنان در ارومیه ابتدا از سونوگرافی برای شناسایی تخمدان های بیمار استفاده می کند، که با خوشه هایی از فولیکول های کوچک احاطه شده است. سپس سوزن متصل به پروپ سونوگرافی را از طریق دیواره واژن به داخل رحم وارد می کند. تخمک ها با استفاده از مکش سبک کشیده می شوند و در لوله های آزمایشگاهی با نام و شماره شناسایی منحصر به فرد جمع آوری می شوند. سپس تخمک های جمع آوری شده به آزمایشگاه منتقل می شود.
پس از اتمام روند بازیابی تخمک کشی با برداشتن سوزن ، پزشک دیواره واژن و تخمدان های را معاینه می کند. این نواحی ممکن است کمی خونریزی کنند که برای جلوگیری از خونریزی از یک عامل محرک استفاده می کند.

✔️ آیا رابطه جنسی در بارداری ضرر دارد؟

تحریک تخمک گذاری معمولا یک تا دو هفته قبل از عمل پانکچر انجام می شود. برای تحریک تخمک از داروهایی استفاده می شود که شامل موارد زیر هستند:
داروی تحریک تخمک گذاری: مصرف داروهایی که شامل LH , FSH هستند موجب تحریک تخمک برای رشد می شود.
داروهای بلوغ تخمک: بین 8 تا 14 روز بعد از تحریک تخمدان ها از داروی hCG برای تحریک تخمک استفاده می‌شود.
داروی پیشگیری از بلوغ زودرس تخمک: داروی جلوگیری از تخمک گذاری زودرس از بلوغ زود تخمک های در حال رشد پیشگیری می کنند.

انتقال جنین چگونه انجام می شود؟

بعد از اینکه سلول ها در محیط آزمایشگاهی بارور شدند در زمان مناسبی از سیکل زن به رحم منتقل می شود.در افرادی که کمتر از چهل سال سن دارند یک یا دو جنین و در افراد بیشتر از چهل سال نهایتا سه جنین برداشته می شود. انتقال دادن این سلول ها شاید منجر به چند قلوزایی شود و بهتر است که اگر متخصص شانس این افراد را بالا می بیند تعداد کمی انتقال داده شود در این روش یک اسپکولوم را درون واژن کرده تا واژن به اندازه کافی باز نگه داشته شود سپس درون رحم مشاهده می شود این عمل شبیه به تست پاپ اسمیر است و بدون درد انجام میگیرد و خانم ها به هیچ عنوان نیاز به خوردن و یا تزریق آرام بخش ندارند .جنین در رحم حایگذاری می شودبعد از گذشت چند روز می توان با دادن آزمایش خون باردار بودن خانم را متوجه شد .

اقدامات قبل از تخمک کشی

اقداماتی که قبل از عمل پانکچر باید بدانید شامل چه مواردی می شود؟ درست است که این یک جراحی سرپایی به حساب می آید اما شامل مراقبت هایی در قبل و بعد آن می شود. در ادامه مقاله قصد داریم به برخی از آن ها اشاره کنیم.

• اگر بیماری زمینه ای نظیر دیابت دارید، حتما باید پزشک خود را در جریان قرار دهید
• اگز از داروهای فشار خون استفاده می کنید و یا بیماری قلبی دارید حتما باید داروهای شما قبل از جراحی کنترل شود.
• حداقل 14 روز قبل از تخمک کشی نباید رابطه جنسی داشته باشید.
• حتما شب قبل حمام کنید و پس از آن لوسیون استفاده نکنید.
• سعی کنید چند وقت قبل از انجام این جراحی رژیم غذایی سالم را رعایت کنید.
• داروهایی که دکتر قبل از انجام جراحی برای تحریک تخمک گذاری تجویز کرده است را مصررف کنید.

مراقبت های بعد از عمل پانکچر یا تخمک کشی چیست ؟

روز قبل از پانکچر، بیمار باید از ۶ ساعت قبل ناشتا باشد، یعنی بیمار در روز عمل تخمک کشی باید گرسنه و تشنه باشد. همچنین روز قبل از پانکچر باید ناحیه تناسلی خود را اصلاح نموده و از مصرف هر گونه لوازم آرایشی و بهداشتی از قبیل ژل، لوسیون بدن، عطرهای قوی و لاک ناخن خودداری نماید.

• بدر روز عمل تنها نباشید و بهتر است شخصی همراه شما باشد تا شما را بعد از تخمک کشی و عمل پانکچر به خانه ببرد.
• بعد از عمل یک الی دو روز جهت استراحت مرخصی بگیرید.
• تا 24 ساعت استراحت کنید.
• ممکن است بعد از انجام فرآیند تخمک کشی در ناحیه واژن، یا زیر شکم احساس گرفتگی داشته باشید. این گرفتگی در نواحی ذکر شده یک امر طبیعی است و بعد از چند روز از بین می رود.
• ممکن است بعد از تخمک کشی یا عمل پانکچر دچار لکه بینی شوید که طبیعی است و بعد از چند روز برطرف می شود.
• مسکن های بدون نسخه مانند آستامینوفن یا شیاف دیکلوفناک به تسکین درد شما کمک می کند.
• اگر بعد از عمل تخمک کشی یا عمل پانکچر احساس درد و نفح در ناحیه شکم کردید، حتما با پزشک خود تماس حاصل فرمایید.
• تا دو هفته بعد از تخمک کشی رابطه جنسی نداشته باشید .

عوارض عمل پانکچر یا تخمک کشی

معمولا دو ساعت بعد از عمل تخمک‌ کشی، فرد می‌تواند از بیمارستان مرخص گردد. پزشک ممکن است دارو‌هایی خوراکی، تزریقی یا شیاف داخل واژن را برای آمادگی رحم برای لانه‌گزینی جنین یا جلوگیری از عفونت تجویز نماید که شخص داروها را طبق دستور پزشک استفاده کند. در صورت مشاهدۀ هر یک از علائم زیر بعد از عمل تخمک‌ کشی، پزشک معالج را در جریان بگذارید:

• تب بالاتر از ۳۸ درجه

• خونریزی شدید واژینال

• درد یا مشکل هنگام دفع ادرار

• تورم یا درد شدید شکم

آب آورن شکم پس از تخمک کشی

آیا آب آوردن شکم پس از تخمک کشی یا آسیت از عوارض آن است؟ آب آوردن شکم یا آسیت می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در برخی از موارد دیده شده پس از درمان IVF و فرایند تخمک کشی، عوارضی نظیر آّب آوردن شکم داشته است.

آیا تخمک کشی درد دارد؟

شما در طی عمل پانکچر دردی را احساس نمی کنید. چرا که در طی این جراحی بیهوشی کوتاه مدت انجام می شود. اقدامات لازم در این زمینه باعث می شود متقاضی IVF هیچگونه دردی احساس نکند. همچنین از آنجایی که این جراحی یک جراحی کم تهاجمی است، در طی آن دردی متوجه شما نخواهد شد. بنابراین اگر قصد انجام این کار را دارید، جای هیچگونه نگرانی نیست.

چند روز پس از تخمک گذاری پریود اتفاق می افتد؟

چند روز پس از تخمک گذاری قرار است پریود بشوید؟ در بالا با شیوه تخمک گذاری بانوان آشنا شدید. اکثرا سیکل عادت ماهانه بانوان 28 روزه است. در اینگونه بانوان معمولا تخمک گذاری در روز های 12 الی 16 از آخرین خونریزی اولین روز پریود رخ می دهد. بنابراین اگر این فرایند در روز 12 ام انجام شود، 16 روز بعد خونریزی پریود اتفاق می افتد. همچنین اگر روز 16 ام اتفاق بیوفتد، 12 روز بعد خونریزی عادت ماهیانه بانوان شروع میشود. برای بانوانی که سیکل آن ها 30 روزه است، تخمک گذاری از روز های 14 تا 18 اتفاق می افتد.  بدیهی است اگر تخمک گذاری در روز 14 ام اتفاق بیوفتد، 16 روز پس از آن خونریزی عادت ماهانه آغاز شده و اگر تخمک گذاری در روز 18 ام باشد، 12 روز بعد خونریزی اتفاق می افتد.

✅ بیشتر بدانید >> ترکیب IUI با القای تخمک گذاری

تخمک کشی ناموفق

  به چه دلایلی ممکن است عما پانکچر و یا تخمک کشی ناموفق باشد؟ برخی از دلایل ممکن است باعث ایجاد IVF ناموفق شوند. از جمله آن ها می توان به دلایل زیر اشاره کرد:

• پایین بودن کیفیت تخمک به دلایلی نظیر سن بالای مادر
• مشکل های ژنتیکی جنین ها
• مشکل در تکنیک انتقال جنین
• اندومتر رحم
• شیوه زندگی نامناسب

درصد موفقیت این درمان در ابتدا با توجه به وضعیت سلامت مادر به زوجین از جانب متخصص زنان و زایمان و نازایی اعلام می شود.

تخمک کشی چقدر به طول می انجامد؟

این جراحی ممکن است نصف روز زمان لازم داشته باشد. سعی کنید حتما حداقل 2 ساعت قبل از انجام جراحی در محل حضور پیدا کنید. همچنین با خود همراه داشته باشید. سعی کنید مراقبت ها و راهکار های تغذیه ای را رعایت کنید. شما نمی توانید تا 24 ساعت رانندگی کنید. همچنین بهتر است اگر شاغل هستید یک روز مرخصی داشته باشید تا بتوانید استراحت کنید. خوشبختانه دوران نقاهت این فرایند زیاد نیست.