لاپاراسکوپی در درمان نازایی

لاپاراسکوپی یکی از روش‌هایی است که در درمان ناباروری به کار برده می‌شود. لاپاراسکوپ وسیله‌ای است که با استفاده از دوربین متصل به آن می‌توان داخل بدن را مشاهده نمود. بنابراین جهت تشخیص هرگونه مشکل ساختاری و عملکردی در تخمدان ها، لوله های فالوپ و رحم می‌توان از این وسیله استفاده نمود. در ادامه‌ی این مقاله توضیحاتی در مورد درمان ناباروری با جراحی لاپاراسکوپی خواهیم داشت.

بیشتر بخوانید: نقش تیروئید در ناباروری

کاربرد جراحی لاپاراسکوپی در درمان ناباروری

زمانی که آزمایش‌های تشخیصی ناباروری شما بی‌نتیجه بودند یا نیاز به بررسی بیشتر دارند، پزشک معمولاً یک روش لاپاراسکوپی را برای دریافت بینش در مورد علل ناباروری شما توصیه می‌کند. برخی از شرایط اندام های تناسلی زن را می توان با استفاده از لاپاراسکوپی تشخیص داد و به طور همزمان درمان کرد تا ناباروری شما را بهبود بخشد. مشکلات ناباروری که با کمک جراحی لاپاراسکوپی می‌توان آنها را تشخیص داده و درمان کرد عبارتند از:

• مشکلات مربوط به آندومتر: آندومتریوز یکی از مشکلاتی است که می‌تواند منجر به ناباروری شود و به شرایطی گفته می‌شود که بافت دیواره‌ی رحم در خارج از دیواره‌ی رحم رشد کند. بافت آندومتر می‌تواند روی تخمدان، روده‌ها و یا لگن رشد نماید. این مشکل ممکن است باعث تورم و زخم در لوله‌های فالوپ شده و باروری را با مشکلاتی مواجه نماید. آندومتریوز با جراحی لاپاراسکوپی قابل تشخیص و درمان است.
• سیستکتومی تخمدان: با کمک جراحی لاپاراسکوپی می‌توان کیست‌های تخمدان را که منجر به ناباروری شده‌اند خارج نمود. کیست تخمدان شامل کیسه‌های کوچکی پر از مایع یا مواد نیمه جامد هستند که در برخی موارد ممکن است منجر به مشکلات باروری شوند.
• میومکتومی: فیبروم رحم در برخی موارد می‌تواند منجر به ناباروری شود. با کمک روش جراحی لاپاراسکوپی می‌توان بدون اینکه آسیبی به رحم وارد شود این فیبروم‌ها را خارج نمود. این جراحی با نام میومکتومی شناخته می شود.
• تشخیص و برطرف کردن انسداد در لوله های فالوپ
• تشخیص و درمان بافت اسکار در قسمت‌های داخلی دستگاه تناسلی
• شناسایی هرگونه ناهنجاری در دستگاه تناسلی

لاپاراسکوپی در مواردی که علت ناباروری مشخص نشده است نیز می‌تواند کمک کننده باشد. در واقع لاپاراسکوپی هم یک روش تشخیصی و هم یک روش درمانی برای ناباروری است. جراح با کمک لاپاراسکوپی می‌تواند تمام اندام‌ها و مسیرهایی که در تولید مثل نقش دارند را مورد بازبینی قرار دهد و هرگونه مشکلی وعلائم نازایی را شناسایی و درمان نماید.

بیشتر بدانید: درمان ناباروری با IVF

نحوه‌ی انجام لاپاراسکوپی در درمان ناباروری

لاپاراسکوپی یک عمل سرپایی است که در بیمارستان، یک مرکز جراحی و گاهی اوقات در یک مطب مجهز قابل انجام است. این جراحی با بیهوشی انجام می‌شود بنابراین بیمار در طی جراحی هیچ گونه درد و ناراحتی را حس نخواهد کرد.

نحوه‌ی انجام لاپاراسکوپی که به منظور درمان ناباروری انجام می‌شود بدین صورت است:

• ابتدا توسط یک سوزن مقداری گاز به شکم تزریق می شود تا دیدن اندام‌های تناسلی آسان شود.
• سپس یک برش کوچک در قسمت زیر شکم ایجاد می‌شود و لاپاراسکوپ از طریق این برش وارد حفره‌ی شکم می‌شود.
• از طریق ایجاد یک برش دیگر ابزار جراحی به داخل شکم فرستاده می‌شود.

جراح از طریق لاپاراسکوپ به دیدن اجزاء داخلی دستگاه تناسلی می‌پردازید و پس از شناسایی مشکلات به درمان آنها می‌پردازد.

در طی این جراحی با توجه به مشکلاتی که وجود دارد ممکن است مراحل زیر نیز انجام شود:

• تزریق ماده‌ی رنگی از طریق لوله‌های فالوپ برای بررسی اینکه آیا مسیر رسیدن اسپرم به تخمک باز است یا خیر.
• برطرف کردن هرگونه انسداد در لوله‌های فالوپ
• از بین بردن اسکارهای به جا مانده از جراحی‌های که در گذشته انجام شده است و یا چسبندگی‌هایی که در قسمت‌های مختلف دستگاه تناسلی به وجود آمده است.
• ترمیم هرگونه ناهنجاری موجود در دستگاه تناسلی

در برخی موارد ممکن است یک برش دیگر جهت وارد کردن ابزار جراحی اضافی در شکم انجام شود. در انتها تمام ابزار جراحی خارجی می‌شود و برش‌های ایجاد شده بخیه می‌شوند. پس از اتمام جراحی، بیمار باید چند ساعت تحت مراقبت و نظارت باشد و اگر دچار هیچ گونه عارضه‌ای نباشد می‌تواند با کمک یک همراه از بیمارستان مرخص شود.

مزایای درمان ناباروری با جراحی لاپاراسکوپی

• کم تهاجمی بودن نسبت به سایر روش‌ها
• کاهش خطر عفونت
• زخم‌های کوچکتر
• امکان برطرف کردن مشکلات و ناهنجاری‌ها بلافاصله پس از تشخیص
• دوره‌ی نقاهت کوتاهتر

عوارض درمان ناباروری با جراحی لاپاراسکوپی

• خونریزی
• عفونت
• آسیب به اندام‌های داخلی

اثر بخشی درمان ناباروری با جراحی لاپاراسکوپی

در گذشته، جراحی لاپاراسکوپی یکی از روش‌های استاندارد جهت تشخیص و درمان ناباروری‌های بدون توضیح محسوب می‌شد اما در حال حاضر با پیشرفت روش‌هایی مانند آی وی اف، اکثر پزشکان پس از تشخیص ناباروی به زوجین پیشنهاد درمان با روش لقاح آزمایشگاهی را می‌دهند و تلاشی جهت درمان ناباروری نمی‌کنند. با این حال توصیه می‌شود پیش از به کار گیری روش‌های پرهزینه‌ای مانند آی وی اف ابتدا درمان ناباروری با روش لاپاراسکوپی انجام شود.

در اکثر موارد مشکلاتی که در ابتدا قابل شناسایی نبودند با کمک روش لاپاراسکوپی تشخیص داده می‌شوند و جراح می‌تواند پس از تشخیص در طی همان جراحی به درمان مشکلات موجود بپردازد.اگر مشکلی وجود داشته باشد که با کمک روش لاپاراسکوپی قابل درمان نباشد پس از پایان این جراحی برای درمان‌ها و یا جراحی‌های بعدی برنامه ریزی خواهد شد. در صورتی که نیاز به درمان به روش آی وی اف باشد بیمار باید چند هفته استراحت کند تا به طور کامل بهبود بیابد و سپس جهت درمان‌های بعدی اقدام نماید.

بهبودی پس از لاپاراسکوپی برای درمان ناباروری

سوال واضحی که احتمالاً پس از جراحی در ذهن شما وجود دارد این است که چقدر زود می توانید اقدام به بارداری طبیعی کنید؟ پاسخ این است که بسته به علت درمان ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد. یک علت جزئی سریعتر با تهاجم کمتر درمان می شود. از این رو، در مقایسه با روش نسبتاً تهاجمی‌تر مورد نیاز برای درمان یک علت اصلی ناباروری، سریع‌تر بهبود خواهید یافت.

شما باید بهبودی برش خود را بررسی کنید. مدت زمان بیشتری برای بهبودی داخلی لازم است، بنابراین قبل از شروع هر نوع فعالیت بدنی، چه ورزش خفیف و چه تلاش برای بارداری طبیعی، به اندازه کافی استراحت کنید. اگر درد پس از مدت زمان قابل توجهی ادامه داشت، باید مجدداً برای مشاوره فوری به متخصص زنان مراجعه کنید.

درمان بیشتر پس از لاپاراسکوپی برای ناباروری

متخصص زنان معمولاً با شما برای هیستروسالپنگوگرام (HSG) تماس می گیرد. در این روش، پزشک رنگ را از طریق یک کاتتر در دهانه رحم شما تزریق می‌کند و عکس‌برداری با اشعه ایکس برای یافتن هرگونه انسداد بیشتر در دستگاه تناسلی شما انجام می‌شود.

نتیجه گیری

متخصص زنان و زایمان ماهر و متخصص ، با انجام یک بررسی کامل با استفاده از لاپاراسکوپی برای مسائل ناباروری، به زنانی که سعی در بارداری دارند، درمان می‌کند. برخی از بیماری های تولید مثلی که می توانند با لاپاراسکوپی درمان شوند عبارتند از PCOD، اندومتریوز، فیبروم، پولیپ، هیدروسالپینکس و چسبندگی. زمان بهبودی به طور قابل توجهی کمتر از جراحی‌های باز معمولی است، و شما می‌توانید پس از تقریباً یک ماه یا بیشتر بسته به علت درمان شده، اقدام به بارداری طبیعی کنید.